Alimenty od rodzica zamieszkującego za granicą

Pośród spraw rodzinnych, jednymi z najbardziej doniosłych są te, które kończą się orzeczeniem alimentów na rzecz dzieci. Potomstwo ma prawo otrzymywać środki utrzymania oraz środki wychowania, istotna jest zatem możliwość wyegzekwowania płatności od rodzica uchylającego się od obowiązku alimentacyjnego. Sprawa nie przedstawia się skomplikowanie, o ile dłużnik przebywa na terenie Polski – wystarczy bowiem pozyskać od sądu wyrok zaopatrzony w klauzulę wykonalności, a następnie przedłożyć odpowiedni wniosek do komornika. Sytuacja komplikuje się nieco w sytuacji, jeżeli dłużnik przebywa za granicą – polskie organy egzekucyjne funkcjonują wyłącznie na terytorium państwa. Jakie kroki należy podjąć, aby uzyskać świadczenia alimentacyjne od rodzica przybywającego w innym kraju?

 

W pierwszej kolejności należy ustalić, czy kraj, w którym przebywa dłużnik, wchodzi w skład Unii Europejskiej. Prawo wspólnotowe ujednolica bowiem proces egzekucji alimentów w państwach członkowskich. Zgodnie z art. 17 ust. 1 i 2, art. 23 ust. 1 oraz art. 26 rozporządzenia  Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych, orzeczenie wydane w państwie członkowskim jest uznawane w innych państwach członkowskich bez potrzeby przeprowadzania specjalnego postępowania. Wyrok zasądzający alimenty będzie zatem respektowany bez dodatkowych formalności zarówno w Polsce, jak również innych państwach zrzeszonych w Unii Europejskiej. Analogiczne zasady stosuje się do orzeczeń opatrzonych klauzulą wykonalności.

Aby zatem rozpocząć procedurę pozyskiwania alimentów od zagranicznego dłużnika, należy złożyć przed polskim sądem okręgowym, właściwym miejscowo według miejsca zamieszkania uprawnionego do dochodzenia świadczeń, wniosek o udzielenie pomocy w opracowaniu wniosku o realizację alimentów od dłużnika zamieszkałego za granicą. W przypadku, jeżeli miejsce pobytu uchylającego się od płatności rodzica nie jest znane, wniosek trzeba uzupełnić podaniem o ustalenie obecnego adresu zamieszkania. Następnie sprawą zajmuje się sąd, do którego został złożony stosowny wniosek, przekazując pismo do odpowiedniego organu państwa członkowskiego. Organy następnie komunikują się ze sobą co do postępów w wykonywaniu orzeczenia. Sąd okręgowy niezwłocznie odpowiada na zapytania uprawnionego do alimentów co do przebiegu sprawy.

W przypadku państw nie wchodzących w skład Unii Europejskiej, należy wpierw sprawdzić czy państwo, w którym zamieszkuje dłużnik, zostało objęte umową międzynarodową, której stroną jest Polska. W przypadku takich państw, jak Ukraina, Stany Zjednoczone czy Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, zastosowanie będzie miała konwencja haska o międzynarodowym dochodzeniu alimentów na rzecz dzieci i innych członków rodziny, sporządzona dnia 23 listopada 2007 roku. Państwa takie, jak Australia, Monako, Serbia czy Szwajcaria objęte są zaś Konwencją Nowojorską o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą, sporządzoną dnia 20 czerwca 1956 r. Polska zawarła także indywidualne umowy dwustronne z następującymi państwami: Chiny, Irak, Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, Kuba, Mongolia, Rosja, Syria, Tunezja, Wietnam. Co istotne, kanadyjska prowincja Quebek nie respektuje orzeczeń polskich sądów i egzekucja na terytorium tej prowincji odbywa się na zasadzie dobrowolnego poddania się obowiązkowi przez osobę zobowiązaną.

Pomimo, iż sprawa może wydawać się nieskomplikowana na pierwszy rzut oka, bowiem wystarczy złożyć jeden wniosek, to istotne staje się poprawne wypełnienie pisma oraz skompletowanie wszystkich niezbędnych dokumentów. W zależności bowiem od tego, w jakim państwie znajduje się rodzic zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych, wymagany może być odmienny zestaw dokumentów. Pomocy w poprawnym złożeniu sprawy do sądu okręgowego udzieli doświadczony prawnik rodzinny. Adwokat od alimentów udzieli porady oraz pomoże złożyć wniosek w taki sposób, aby egzekucja roszczeń od dłużnika zaczęła się możliwie jak najszybciej.