Forma umowy pożyczki

Umowa pożyczki jest jedną z najpowszechniejszych umów prawa cywilnego, zaś styczność z pożyczką w rozmaitej formie miał niemal każdy z nas. Szczególną popularnością cieszy się zawieranie pożyczek w kręgu osób zaufanych – rodziny, znajomych, bądź też osób budzących szacunek swoim statusem społecznym. W takich sytuacjach, pieniądze przekazuję się z pominięciem pisemnego udokumentowania zawarcia umowy pożyczki, czy też chociażby pokwitowania przekazania pieniędzy. Osoby udzielające tego rodzaju pożyczek są często nieświadome komplikacji, które wynikają z zawarcia umowy ustnej, tj. bez pisemnego poświadczenia. Niniejszy artykuł pokazuje, dlaczego warto jest, nawet w sprawach pozornie błahych, zawierać pisemną umowę pożyczki.

O formie umowy pożyczki stanowi przepis art. 720 § 2 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z przytoczoną regulacją, umowa pożyczki wymaga zachowania formy dokumentowej, dla takich umów, których wartość przekracza tysiąc złotych. Forma dokumentowa jest postacią czynności prawnej o mniejszym stopniu sformalizowania, niż tradycyjna forma pisemna. Do zawarcia tego rodzaju umowy nie jest bowiem wymagane złożenie podpisu na dokumencie. Aby dochować formy dokumentowej, osoba składająca oświadczenie woli powinna jego treść osobiście utrwalić w postaci dokumentu, bądź wyrazić zgodę, aby inna osoba dokonała utrwalenia treści umowy.

Pojęcie dokumentu zawarte jest w przepisie art. 773 Kodeksu cywilnego, który stanowi, iż dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Przytoczony przepis oznacza, iż udokumentowanie oświadczenia woli (w tym wypadku: woli udzielenia lub przyjęcia pożyczki) w dowolny sposób, umożliwiający potem odczytanie treści takiego oświadczenia, jest równoznaczne z zawarciem umowy pożyczki w formie dokumentowej. Nośnikiem informacji mogą być np.: wydruki komputerowe, dyski twarde, pamięć typu flash. Popularność zyskują także tzw. wideodokumenty, tj. informacje utrwalone w formacie audio i wideo. Istotne jest, by technika sporządzenia dokumentu była skuteczna i czyniła informację trwałą, tak by istniała możliwość zapoznania się z nią. W ramach ciekawostki warto wspomnieć, iż w doktrynie prawa cywilnego wyrażono pogląd o spełnieniu kryteriów formy dokumentowej przez pojedynczą transakcję elementu struktury blockchain.

Formę dokumentową dla umowy pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, należy zachować pod rygorem ad probationem. Oznacza to, iż w przypadku niedochowania formy umowy pozostaje ona ważna, lecz nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Stanowi to istotne utrudnienie w procesie dochodzenia swoich racji przed sądem. Jeżeli bowiem między stronami zawarta została ustna umowa pożyczki, opiewająca na kwotę powyżej tysiąca złotych, to faktu zawarcia umowy nie będzie mogła poświadczyć ani strona umowy, ani osoba, która stronom towarzyszyła. Sytuacja strony dochodzącej roszczeń z zawartej w opisany sposób umowy, w potencjalnym procesie sądowym stoi na przegranej pozycji, bowiem wykazanie treści umowy staje się dla niej praktycznie niemożliwe.

Mając na uwadze powyższe, niezwykle istotne staje się odpowiednie udokumentowanie zawarcia umowy pożyczki. Nieporozumienia zdarzają się wszak nawet pomiędzy osobami darzącymi się wzajemnie znacznym zaufaniem. Zabezpieczenie się przed próbą uniknięcia wykonania zobowiązania przez dłużnika nie jest zaś skomplikowane, zwłaszcza w świetle przepisów o formie dokumentowej, które umożliwiają skuteczne utrwalenie treści umowy pożyczki za pomocą dowolnego, dającego możliwość późniejszego odczytania treści umowy, nośnika. Dalej skuteczną metodą utrwalenia treści umowy pożyczki jest tradycyjna forma pisemna. Złożone pod umową podpisy dają możliwość bezspornej identyfikacji stron umowy oraz odtworzenia jej treści. Forma pisemna jest wciąż powszechnie stosowana w obiegu i wiąże się z bezpieczeństwem i pewnością obrotu.

Kancelaria adwokacka w Warszawie adwokat Moniki Radomskiej zaprasza do kontaktu na konsultacje prawne pod nr telefonu 507 98 90 97.